ورد سحری
دیروز صحبتی شنیدم که قبلا هم شنیده بودم؛ اما یادآوری مهمی بود برایم.( نقل به مضمون حدیث هست) حفظ قرآن مستحب است و فراموش کردنش حرام! از امروز تصمیم گرفتم دوباره مرور کنم . صد بار اگر توبه شکستی بازآ. از جزء 21 شروع کردیم. از صبح در ساعات بی مصرفم با نرم افزار قرآن برای موبایل داشتم می خوندم؛ وقتی که منتظر بودیم استاد به کلاس تشریف بیاورند و بچه ها در سر و کله هم میزدند. بسم الله الرحمن الرحیم سلام شهریار پرهیزگار محمد صدیق المنشاوی ایوب طه عبد الرحمن سدیس عبد الله بصفر شاطری مشاری بن راشد العفاسی بسیار قاریان دیگه ای هستند که یا من نمی شناسم یا قرائت می خونن نه ترتیل (البته این اصطلاح رایجش هست برای توضیحات بیشتر به پاورقی مراجعه کنید* ) قرائی همچون عبد الباسط محمد عبد الصمد، محمد جبرئیل، مصطفی اسماعیل،خلیل الحصری، مصطفی غلوش و ... . لینک فوق العاده ای پیدا کردم که میتونید در اینجا قرائتهای زیبا و متنوعی رو بشنوید . یک کلیک
ش نبود نگاه کردم. یک قسمت کتاب که بیشتر خوانده شده‌بود سیاه بود.
آه... چقدر که با این سیاه شدن ضخامت صفحات زندگی کردیم. هر کس که قطر بیشتری از قرآنش سیاه شده‌بود یعنی بیشتر حفظ کرده‌بود. بعضی‌ها قرآنشان سیاه‌تر می‌شد. علتش را نمی‌دانم. یا بیشتر می‌خواندند یا همیشه قرآن را طوری می‌گرفتند که ضخامت صفحات را لمس می‌کرد یا دستشان کثیف‌تر بوده! ضخامت سیاه قرآن اثبات ادعای حفظمان بود.
بعد یادم آمد چقدر دلم تنگ شده برای آن قرآن سبزم. آن قرآن سبز چمنی ترجمه‌ی آقای فولادوند که بیست جزء را با آن حفظ کرده‌بودم و اندازه‌ی دو سوم قطرش سیاه شده‌بود. سایز صفحات آن قرآن کمی شبیه مربع بود و وقتی دستم می‌گرفتم حس می‌کردم انجیل دستم گرفتم و شاید خودم هم راهبه‌ام!
و کسی که یک سال صفحه به صفحه با سیاه شدن صفحات جلو نرفته و آیات را در مغزش حل نکرده چه می‌فهمد قطر سیاه شده‌ی کتاب را.
دلم کشید از همین فردا دوباره مرورم را شروع کنم.
فردا که بقره را بخوانم،
صد و دوازده روز دیگر یک دور قرآن را مرور کرده‌ام.
خوب که فکر کنیم حرف درستی هست. کسی که قرآن را حفظ میکند میخواهد امانتدار کلام الهی باشد. امانتدار شدن خوب است؛ اما وقتی امانت را به سینهاش سپردند نباید در نگهداریاش کوتاهی کند. بل هو آیات بینات فی صدور الذین اوتو العلم
اول جزء بیست و یک، اواخر سوره عنکبوت است. آنجا که میفرماید: کل نفس ذائقه الموت
وقتی صفحهای از قرآن را مسلط باشم دلم میخواهد که همه جا از آیات زیبای آن بخوانم و بنویسم حتی در وبلاگ.از درون شدیدا شاد و راضی میشم و با خودم میگم یادم باشه هر وقت خیلی ناراحت بودم چند آیهای هم شده قرآن مرور کنم؛ اما و ما انسانیه الا الشیطان ان اذکره . دلم میخواهد دوصفحه ای که امروز مرور کردم را بنویسم.
و لا تجادلوا اهل الکتاب الا باالتی هی احسن الا الذین ظلموا منهم و قولوا امنا بالذی انزل الینا و انزل الیکم و الهنا و الهکم واحد و نحن له مسلمون. و کذالک انزلنا الیک الکتاب...
ادامه مطلب در قرآن خانهی شما !
نتیجه امتحان رو دادند و من قبول شدم . به همین سادگی... به همین خوشمزگی !
ولی هنوز شروع به خوندن برای مرحله بعد نکردم . تنها هنرم این بوده که فایل صوتی چند جزء قرآن رو ریختم روی موبایلم و در اوقات فراغت گوش می دم . بذارید از انواع قراء براتون بگم .
معمولا هر کس شروع به حفظ قرآن می کنه در وهله اول سراغ نوار استاد شهریار پرهیزگار میره . در انواع نوار و سی دی به وفور همه جا یافت میشه . انواع نغمات قرآنی رو روی آیات پیاده کردند و دل نشین هست . من حدود 20 جزء رو با نوار ایشون حفظ کردم . اون قدیما که ام پی تری و سی دی به این عظمت نبود اول یک بار دو صفحه ای که باید حفظ می کردیم رو با نوار گوش میدادم و بعد آیه آیه می شنیدم و تکرار می کردم و ترجمه را میخواندم و بالاخره حفظ میشدم .
البته همه دوستام از نوار قرآن برای حفظ استفاده نمی کردند اما مزیتی که حفظ قرآن همراه با نوار داره اینه که حفظ رو روون میکنه و تا حدودی در صوت و لحن و تجوید موثره .
خلاصه این جناب پرهیزگار با اینکه نوارهاشون مثل نقل و نبات بین حفاظ می چرخه اما ایرادی که برخی بزرگان و من جمله من! به نوارهاشون میگیرن اینه که با لحن فارسی میخونن . این اشکال وقتی بیشتر هویدا میشه که نوار قراء عرب زبان را شنیده باشیم .
که بین خودمون منشاوی خالی صداش میکنیم از قراء مصری هستند . برای مسابقات مدرسه جزء سه و چهار رو با نوار ایشون مسلط کردم . بیشتر از همه نغمه صبا که نغمه ای محزون هست رو روی آیات پیاده کردند . علما متفق القول نظرشون اینه که از نظر تجویدی فوق العاده هستند ولی شاید برای تازه کارها کمی یکنواخت باشه .
در مورد شخص ایشون اطلاعاتی ندارم . ایوب صداش میکنیم . جاهایی شنیدم میگن دکتر ایوب طه . نوار دو سه جزءشون رو دارم . آیات اولیه سوره اسراء را زیبا خواندند . ظاهرا عرب زبان هستند و با سرعتی تندتر از منشاوی و کندتر از پرهیزگار میخونن . برای مرور آیات خوب هست .
متخلص به سدیس . امام جماعت مسجد الحرام بودند. قرائات ایشان بر روی نوار و سی دی و قرآن دیجیتالی در عربستان به وفور هست و در ایران هم کم نیست . مشخصه قرائتشون سرعت،دقت،مهارته . اجزاء مختلفی رو با قرائت ایشون گوش دادم . عموما هر موقع سرعت برام اولویت داشته . مکه که مشرف شده بودیم یک بار نماز جماعت مسجد الحرام را به امامت ایشان خواندم . خیلی جالبه در نماز جماعت صوت قرآنی را بشنوی که بارها در کشور خودت به نوارش گوش دادی و باهاش قرآن رو زمزمه کردم . از دور دیدمشون . یک شیخ عرب تقریبا کهنسال .
از توی سی دی صبا ( قرآن مخصوص کودکان ) کشفشون کردم . از هر کس پرسیدم اطلاعاتی در موردشون ندارند . سوره صافات رو با نوار ایشون حفظ کردم . تمام زیر و بم های این سوره رو با نوار ایشون حفظم و شاید حتی بیش از آیات این سوره الحانش رو حفظ کردم . البته الحانی که متناسب با متن آیه هست . مثلا آیات بهشت و بهشتیان همراه با شادی و جهنم و جهنمیان با خوف و غضب هست . تقریبا تند می خونند . صداشون کمی شبیه سدیس هست .
سر و ته اسمشون رو نمیدونم . یک قاری مصری که حتی در سی دی ضحی که زندگینامه قراء رو نوشته اطلاعاتی در موردشون نیست . نسبتا تند می خونن . میگن که اصول تجویدی رو زیاد رعایت نکردند اما صدای خیلی خاصی دارند . صدایی ملیح و دل نشین که آدم دلش میخواد تا ته قرآن رو باهاش گوش بده . ظاهرا بعد از پرهیزگار و منشاوی بیشترین رویکرد به نوارهای ایشون هست . فایلهای صوتی که در موبایلم ریختم قرائت شاطری هست .
معروف به مشاری راشد . از قراء گمنامی که با تلاش دوستان کشفشون کردیم . البته یک توضیحی عرض کنم که در بین دوستان اهل تسنن نوعی از نماز رایج هست به نام نماز تراویح . نمازی که در ماه مبارک رمضان خوانده میشه، در هر روز در نماز یک جزء قرآن رو می خونن و در کل ماه مبارک کل قرآن رو ختم می کنن . چون این نماز به جماعت خوانده می شه در آخر ماه یک سری کامل قرائت قرآن به دست میاد که نوارهای مشاری راشد هم از این دست هست و البته خیلی امام جماعات دیگه ای هم هستند که هنوز کشفشون نکردم . نوارهای ایشون رو در سفرهایی که خانواده و دوستان به مکه داشتند تهیه کردند و به مرور تقریبا سری کاملی از نوارها شده . بعدا یک سی دی قرائت کل قرآنشان را خریدم . آیات را با حسی عمیق، لحنی عربی و سرعتی مناسب می خونن . یکی از قرائات سوره ابراهیمشان هست که وقتی به آیات عذاب میرسن بین قرائت گریه می کنن و آیه رو چند بار تکرار میکنن که خیلی تاثیر گذاره . سورههای ابراهیم، طه،حجر و ... با صدای ایشون در ذهنم نقش بسته . از نظر تجویدی نمیدونم دقیقا در چه سطحی هستن اما قرائتشون رو خیلی میپسندم .
پیامبر فرمودند برای هر چیزی آرایشی هست و آرایش قرآن صوت نیکو هست . و هم چنین فرمودند قرآن را با صداهای خود زینت دهید که صوت نیکو بر زیبایی قرآن می افزاید . و سفارش کردندکه قرآن را با آهنگ و لهجه عربی بخوانیم . چون قرآن بهترین کلامها هست پس باید با زیباترین اصوات خوانده بشه . اما نباید کند و کاو در قرائات قرآن برامون اصل بشه و ما رو از اصل کلام منحرف کنه . مهم اینه که :
فاقروا ما تیسر من القرآن 
* قرائت قرآن با توجه به سرعت اون به روشهای تحقیق، تحدیر و تدویر امکان پذیر هست و در هر سه روش اصول ترتیل باید رعایت بشه . ترتیل یعنی خواندن قرآن به صورت منظم و شمرده که حروف و کلمات صحیح ادا شوند، همراه با تدبر در معانی آیات .
1- قرائت تحقیق : یعنی خواندن قرآن با حداکثر آرامش برای آموزش قرآن و فراگیری قواعد تجوید . معمولا برای آموزش صحیح قواعد تحوید و لهجه اصیل قرآن به کار میره و اگر با توجه به معانی آیات باشه تاثیر بیشتری در شنوندگان خواهد داشت .( در اصطلاح بهش قرائت میگن)
2- قرائت تحدیر : یعنی خواندن قرآن با سرعت به شکلی که در رعایت قواعد تجوید، خللی وارد نشود . معمولا در نمازهای مستحبی و مرور آیات توسط حفاظ استفاده میشه .
3- قرائت تدویر : یعنی خواندن قرآن در حالتی بین تحقیق و تحدیر . این همان روشی هست که امروزه بین قاریان به ترتیل مشهور شده .
از کتاب روانخوانی و تجوید قرآن کریم، علی حبیبی،محمد رضا شهیدی
